Καλλιέργεια πρακτικών ψηφιακού γραμματισμού: δημιουργική πρόκληση για το νέο σχολείο
(EL)
Digital literacy practice cultivation: a crative challenge for the modern school
(EN)
Mihalis, Athanasios
Η παρούσα εισήγηση αφορά την καλλιέργεια πρακτικών ψηφιακού γραμματισμού στη σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση. Στις πρώτες ενότητες της εισήγησης γίνεται απόπειρα προσδιορισμού της έννοιας και των οριζουσών του ψηφιακού γραμματισμού στο επικοινωνιακό περιβάλλον της κοινωνίας της πληροφορίας στην εποχή της επανάστασης υψηλής τεχνολογίας. Στη συνέχεια η καλλιέργεια πρακτικών ψηφιακού γραμματισμού εξετάζεται σε σχέση με την έννοια και τις διαστάσεις της πολυτροπικότητας και του πολυτροπικού γραμματισμού στο πλαίσιο των θεωριών και των πορισμάτων της κοινωνικής σημειωτικής. Κύριος ερευνητικός στόχος της παρούσας εισήγησης είναι η διερεύνηση των μεθόδων και της ποιότητας της καλλιέργειας του ψηφιακού και του πολυτροπικού γραμματισμού στη σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση. Η διερεύνηση επιχειρείται μέσω ανάλυσης του περιεχομένου των προγραμμάτων σπουδών του 2011 και των σχολικών εγχειριδίων της γλώσσας του γυμνασίου και μέσω κριτικής ανάλυσης του εκπαιδευτικού λόγου. Επίσης, μέσω συνέντευξης διερευνώνται οι απόψεις των εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με την έννοια της πολυτροπικότητας. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας ανέδειξε την περιοριστική αντιμετώπιση των πρακτικών ψηφιακού γραμματισμού στο ελληνικό εκπαιδευτικό πλαίσιο ως διαδικαστικής γνώσης του τρόπου χρήσης των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας, χωρίς να εντάσσεται η συγκεκριμένη διαδικασία στον κοινωνικό και πολιτιστικό της συγκείμενο. Τέλος, δίνεται παράδειγμα ανάλυσης πολυτροπικού και επιχειρηματολογικού κειμένου, με στόχο τη ανάδειξη της κατασκευής νοήματος μέσω συνδυασμού σημειωτικών τρόπων.
(EL)
This paper concerns digital literacy as a main dimension of social literacy in general, and especially as an important aspect of multimodal literacy. The main purpos-es of the paper (on a theoretical level) are the following: a) the definition of the nature and the main aspects and principles of digital literacy, which is regarded as not explicitly and sufficiently defined in an era of information and advanced technology; b) the presentation and analysis of students’ cognitive schemata (formal and content), which are a prerequisite for the cultivation of digital literacy practices, the social and linguistic aspects of digital literacy and the cultural dimension of this kind of literacy; c) the inves-tigation of ways to connect digital literacy and multimodality; d) the description of se-miotic resources and semiotic modes which are the main means for meaning making and meaning making transformation and redesigning, considered within the frame of social semiotic theory; e) finally, the discussion of some dimensions of critical digital literacy in educational systems. Additionally, the main aims of the present paper, as a contribution to scientific research in the literacy field, are: a) to investigate the ways digital literacy practices are cultivated in Greek primary and secondary education through content analysis of the Greek language curricula and course books in secondary education and through the critical analysis of educational discourse; b) to present Greek language teachers’ attitudes towards the term and the aspects of multimodality and its location in the Greek educational system (the data about teachers’ attitudes are collected through interviews). The results of the research show that, in Greek education, digital literacy practices are considered to be an intentional process and a system of knowledge and skills (according the autonomous model of literacy) without being viewed in their social and ideological aspects within a communicative and cultural community. The considera-tion of semiotic resources and digital tools as isolated from their social context is in con-trast to language as semiotic mode, which is examined and studied in its social and cul-tural context. Also, language teachers are confused as far as the notion and the aspects of multimodality are concerned. Finally an example is provided of analysing a multimodal text positing an argument, so as to highlight the construction of meaning through a vari-ety of semiotic modes.Using this example, the content and practice of Greek language as an educational subject could be rejuvenated.
(EN)
