Approches dialectiques sur la charité et la pauvreté
Bernard , Guillame
Η σύντομη αυτή μελέτη προσεγγίζει τα προβλήματα των σχέσεων μεταξύ εκείνων οι οποίοι βρίσκονται σε ένδεια και όσων επιθυμούν να τους συνδράμουν. Ιδιαίτερα εξετάζει τις συνέπειες αυτής της πράξεως, κυρίως αν πηγάζει από τον χώρο της ηθικής ή της πολιτικής. Πράγματι, η σχέση με τον άλλο ενδέχεται να αναλυθεί σύμφωνα με δύο τριγωνικά σχήματα: πρόκειται όντως για την αγάπη προς τον Θεό (η την υπακοή προς το Κράτος) η οποία οδηγεί τον άνθρωπο να βοηθήσει τον αδύναμο ή είναι η ίδια η βοήθεια προς τον αδύναμο που αποδεικνύει την αγάπη προς τον Θεό (καθώς και, τη συνεισφορά του στο κοινό καλό); Τα υποβόσκοντα ερωτήματα σχετικώς προς τις ανωτέρω παρατηρήσεις είναι τα ακόλουθα: αφ' ενός, μέχρι ποιου σημείου η διάθεση να ανακουφίσει κανείς την ένδεια δια της πολιτικής δεν υποβιβάζει την κοινωνική αξιοπρέπεια και συνεπώς και τη συμβολική της αξία; Αφ' ετέρου, εις τι η κοινωνική οργάνωση της βοήθειας προς τους πένητες είναι εις θέσιν να αναλυθεί ως χειραφέτηση της πολιτικής δυνάμεως από την ηθική; Εάν δεν αποτελεί μια απόδειξη, μήπως τουλάχιστον δηλώνει ένα σύμπτωμα για την αδιαφορία των πολιτών ως προς την τελευταία; Η ανθρώπινη αλληλεγγύη φαίνεται να προστατεύεται επαρκέστερα και να πραγματώνεται από το σύστημα του διανεμητικού δικαίου και αυτό για δύο λόγους: (α) διαφυλάσσει την αυτονομία (και την υπεροχή) της ηθικής σε σχέση προς το δίκαιο (β) αποφεύγεται η φιλοσοφική σύγχυση η οποία εξομοιώνει τον εξαναγκασμό (τη δημοσιοποίηση της βοήθειας) προς την αναγνώριση των δικαιωμάτων (τη βοήθεια προς τους ενδεείς).