Ο στοχασμός του Bergson είναι μια φιλοσοφία στηριζόμενη στην έννοια της διάρκειας. Η διάρκεια όμως αυτή δεν νοείται ως εκχείλισις, ως ένα γίγνεσθαι άνευ ορίων. Πρόκειται περί ενότητος ετερογενών, ενέχουσα ιδίαν δομή, της οποίας σημαντικές στιγμές είναι το παρελθόν και το παρόν. Δια της συγκρίσεως της αντιλήψεως και της αναμνήσεως, εικόνων, ως απολύτως αυτόνομων στη συνείδηση μας εν σχέσει προς τον χρόνο, το παρελθόν και το παρόν εμφανίζονται κι αυτά, ως διακεκριμένα, συμφώνως προς την φύση των, κι όχι μόνον συμφώνως προς την κλιμάκωσή των. Πρόκειται περί ειδητικών κατηγοριών, sui generis, περί σχημάτων γενικών των οποίων η αλήθεια δεν θα ήταν δυνατόν να γίνει αντιληπτή με όρους χρονολογικής εκτιμήσεως, καθ΄ όσον η αλήθεια αυτή δεν περιορίζεται μόνον εις την χρονική διαδοχήν. Οι κατηγορίες αυτές εμφανίζουν σχήμα ετερογένειας κατ΄ εξοχήν χρονικόν η οποία και χαρακτηρίζει την μπερξονική φιλοσοφία. Προκειμένου να κατανοηθεί το είδος της μάχης που ο Bergson διεξάγει έναντι του αναγωγικού υλισμού, καθώς και της αριστοτελικής παραδόσεως, θα πρέπει να αντιληφθεί ότι οι ιδέες του εκφράζονται υπό το φως των μεγάλων συγχρόνων φιλοσοφημάτων, όπως των W. James και Ε. Husserl, αλλά και πλέον συγχρόνων, όπως των J.-P. Sartre και M. Merleau-Ponty. Στερούμενος των μέσων της φαινομενολογικής αναλύσεως και μετερχόμενος πολύ διαφορετικές μεταφυσικές προσεγγίσεις, ο στοχασμός του Bergson παρουσιάζει μίαν αυθεντικήν ειδητικήν αντίληψη του χρόνου.
