Ελληνικές επενδύσεις στα Βαλκάνια «Η περίπτωση των ελληνικών τραπεζών»
Μανδάλας, Παναγιώτης Η.
Η συντελούμενη διαδικασία ολοκλήρωσης των διεθνών οικονομικών δραστηριοτήτων και η αύξουσα ενσωμάτωση των ανατολικοευρωπαϊκών χωρών στον διεθνή καταμερισμό εργασίας, έχουν πλέον καταστήσει τις άμεσες επενδύσεις έναν από τους βασικούς παράγοντες για την οικονομική σταθεροποίηση των χωρών αυτών και την επιτάχυνση των ρυθμών της μετάβασής τους, από μια συγκεντρωτικά διευθυνόμενη οικονομία σε μια οικονομία της αγοράς. Η Ελλάδα μαζί με τις χώρες της δυτικής Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας κατέχει σημαντικό μερίδιο στις επενδύσεις στις χώρες αυτές και σε κλάδους όπως τράπεζες, τρόφιμα ποτά κ.α. Στις εκτός Ελλάδας Βαλκανικές χώρες έχουν δημιουργηθεί πλέον οι βασικές οικονομικές και τραπεζικές υποδομές και ασκούνται οι κατάλληλες πολιτικές για την ομαλή ανάπτυξη εργασιών από εμπορικές και συνεταιριστικές τράπεζες και εξειδικευμένα πιστωτικά ιδρύματα. Οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν όλες εκείνες τις υποδομές, τις εμπειρίες και την τεχνογνωσία που τους επιτρέπουν να συμμετάσχουν ενεργά στον τραπεζικό εκσυγχρονισμό και στην ανάπτυξη των οικονομιών των βαλκανικών χωρών.
Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας γίνεται αναφορά στα αποτελέσματα που επήλθαν έπειτα από το μετασχηματισμό των οικονομιών των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΝΑΕ) το διάστημα 1990-1993 και συγκεκριμένα στην μετάβαση από την κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία στην οικονομία της αγοράς. Με το πέρασμα στην οικονομία της αγοράς, ευνοήθηκε η ίδρυση ιδιωτικών τραπεζών, πράγμα πρωτόγνωρο για τα τραπεζικά δεδομένα των χωρών αυτών, καθώς το «καθεστώς» που ίσχυε έως τότε, ήταν να υπάρχουν, μια κεντρική εμπορική τράπεζα, μια τράπεζα εξωτερικού εμπορίου και μια αγροτική. Ακόμα, επισημαίνεται η συμβολή του τραπεζικού τομέα στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών αυτών, τόσο από πλευράς κρατικών όσο και ιδιωτικών πιστωτικών ιδρυμάτων. Στο τελευταίο μέρος του κεφαλαίου σημειώνεται το πρόβλημα της χρηματοδότησης που εμφανίζουν οι επιχειρήσεις στο νεοσύστατο οικονομικό περιβάλλον και πως καλούνται οι τράπεζες να βοηθήσουν από την πλευρά τους.
Στο δεύτερο κεφάλαιο δίδεται μια σαφής εικόνα, για το πώς έφτασαν τα πιστωτικά ιδρύματα της Αλβανίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας να εμφανίζουν τη σημερινή τους κατάσταση, έπειτα από πολλές δυσχέρειες -ένα πρόβλημα που αντιμετώπισαν από κοινού τα κράτη αυτά ήταν η έλλειψη συγκεκριμένων οικονομικών πληροφοριών σχετικά με την πραγματική οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων- εισήλθαν σε μια φάση τραπεζικών μεταρρυθμίσεων, που τους οδηγούν εκ του ασφαλούς στην περαιτέρω ανάπτυξή τους. Μέσα στο πλαίσιο αυτό –της γενικότερης ανάπτυξης της βαλκανικής τραπεζικής αγοράς- λόγος γίνεται και για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και την δυναμική ανάπτυξής του τα τελευταία έτη. Αναφέρονται επίσης οι επιχειρηματικοί κίνδυνοι και τα πολιτικά ρίσκα για ενδεχόμενη τραπεζική επένδυση σε όλα τα βαλκανικά κράτη.
Στο τρίτο και τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας παρουσιάζεται η σύνθεση του τραπεζικού συστήματος Αλβανίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας με ειδικότερη ανάλυση των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν εκεί. Τέλος, γίνεται αναφορά στις κυριότερες τάσεις που παρατηρούνται κατά την τελευταία τριετία στις τραπεζικές αγορές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας.
