Η φύση και ο ρόλος των πολυεθνικών επιχειρήσεων στη σημερινή φάση παγκοσμιοποίησης
Καϊμάκη, Ειρήνη
Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις είναι γέννημα του παγκοσμίου διεθνούς οικονομικού συστήματος των τελευταίων 100-130 χρόνων. Οι σύγχρονες πολυεθνικές επιχειρήσεις είναι αποτέλεσμα της διαμόρφωσης των μεγάλων εταιρειών εμπορίου του παρελθόντος (19ου αιώνα). Η μεταφορά κεφαλαίων και η δημιουργία θυγατρικών επιχειρήσεων στόχευαν στην εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πόρων ή του χαμηλού εργατικού μισθού απευθυνόμενες στην τοπική εθνική αγορά της χώρας εγκατάστασης. Η μεταφορά τεχνολογίας κυρίως αφορούσε στα τελευταία στάδια επεξεργασίας της παραγωγής, μιας και σημαντικότατο μέρος του τελικού προϊόντος μεταφερόταν ως ημικατεργασμένο από τις χώρες προέλευσης των πολυεθνικών εταιρειών. Επίσης η μεταφερόμενη τεχνολογία στις χώρες του τρίτου κόσμου ή σε χώρες μεσαίου επιπέδου ανάπτυξης ( Αργεντινή, Ελλάδα, Ινδία κ.α.) ήταν χαμηλού επιπέδου τεχνολογία και αποσκοπούσε στην παραγωγή προϊόντων μαζικής κατανάλωσης, τα οποία είχαν για αρκετό χρόνο δοκιμαστεί στις χώρες προέλευσης της εξαγόμενης τεχνολογίας. Από τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχουμε παραθέσει, δύναται να υποστηριχθεί η άποψη περί συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου, σε αντίθεση με την υποστηριζόμενη άποψη περί διάχυσης της αναπτυξιακής διαδικασίας στο πλαίσιο της «παγκοσμιοποιημένης οικονομίας». Τα στοιχεία που αφορούν τις πολυεθνικές επιχειρήσεις επιτρέπουν να καταλήξουμε σε αυτό το συμπέρασμα, καθώς οι πολυεθνικές επιχειρήσεις αποτελούν το κυριότερο «εργαλείο» για την υλοποίηση μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.
