Σύστημα αξιών και κοινωνικοψυχολογική ατμόσφαιρα στις φοιτητικές ομάδες
Μάμμου, Μάρθα Ι.
Οι ανθρώπινες αξίες ανήκουν σε μία διακριτή ομάδα των ψυχολογικών εννοιών που είναι πραγματικά πολύπλευρες και πολυσήμαντες, ενώ ταυτόχρονα έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε έρευνες σε όλο το εύρος της κοινωνικής επιστήμης (Braithwaite 1982, Feather 1975, Rokeach & Ball-Rokeach, 1989). Ένα επιπλέον βασικό χαρακτηριστικό των αξιών είναι ότι σχετίζονται τόσο με το ατομικό επίπεδο όσο και με το επίπεδο των οργανισμών. Το γεγονός αυτό προσδίδει ακόμα μεγαλύτερη σημασία στη μελέτη τους.
Όποτε γίνεται έρευνα σε επίπεδα αξιών μεταξύ των κοινωνικών επιστημόνων, το έργο του Κluckhohn (1951), των Allport, Vernon και Lindzey (1960), του Rokeach (1972) και του Swartz (1992) αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ανάλυσης. Η παρούσα πτυχιακή εργασία εστιάζει το ενδιαφέρον της στο κομμάτι της ανάλυσης των αξιών των φοιτητικών ομάδων στην Ελλάδα. Για το λόγο αυτό, και ύστερα από μία εκτενή βιβλιογραφική επισκόπηση, επιλέχθηκε ένα ευρέως διαδεδομένο εργαλείο ανάλυσης του Rokeach (1972). Σύμφωνα με τον ερευνητή αυτόν υπάρχουν 18 αξίες στόχοι στους οποίους θέλει να φτάσει κάθε άνθρωπος και άλλες 18 αξίες-επιθυμητές συμπεριφορές με τις οποίες επιτυγχάνονται οι ανώτεροι στόχοι. Με βάση την ιεράρχηση των αξιών αυτών ανάλογα με την σημαντικότητά της, εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα για τις αξίες των κοινωνικών ομάδων που εξετάζονται.
Η παρούσα πτυχιακή εργασία έχει την δομή της ως εξής:
Στο πρώτο κεφάλαιο εστιάζουμε το ενδιαφέρον μας στην έννοια των αξιών καθώς και στα διάφορα μοντέλα μέτρησης που έχουν αναπτυχθεί για την καλύτερη αξιολόγησή τους. Στο σημείο αυτό αναλύεται το μοντέλο του Rokeach (1972), τονίζοντας την διαδικασία που ακολουθείται καθώς και κριτικές που έχει δεχτεί, το μοντέλο των Allport et al. (1962), οι οποίοι ακολουθούν μία διαφορετική τοποθέτηση στο θέμα και το μοντέλο του Swartz (1992), το οποίο είναι ένα από τα πρόσφατα στο χώρο των αξιών. Η επιλογή για την μελέτη των συγκεκριμένων μοντέλων έγινε ύστερα από εκτενή βιβλιογραφική επισκόπηση και παρατήρηση της συχνότητας χρήσης τους.
Το δεύτερο κεφάλαιο της παρούσας διπλωματικής εργασίας εστιάζει το ενδιαφέρον τους σε παλαιότερες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί σε φοιτητικές ομάδες αναφορικά με τις αξίες τους. Η χρησιμότητα του κεφαλαίου αυτού έγκειται στο γεγονός ότι μελετούνται συμπεράσματα και μεθοδολογία άλλων ερευνών, ιδιαίτερα σημαντικών για την ολοκλήρωση και της παρούσας πτυχιακής εργασίας. Το τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζει την μεθοδολογία έρευνας που ακολουθήθηκε για την επίτευξη του σκοπού της παρούσας πτυχιακής εργασίας. Ειδικότερα, αναφέρεται το εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε, οι πηγές πληροφοριών, η διαδικασία επιλογής του δείγματος καθώς και η ανάλυση που θα ακολουθήσει.
Το τέταρτο κεφάλαιο περιλαμβάνει τις απαντήσεις που δόθηκαν από τους φοιτητές στο δομημένο ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε. Η πτυχιακή εργασία ολοκληρώνεται με την εξαγωγή των βασικότερων συμπερασμάτων και την υποβολή προτάσεων για μελλοντική έρευνα.
