Στόχος του παρόντος άρθρου είναι μία πολύ συνοπτική παρουσίαση ‘κλασικών’ θεωριών που αφορούν στην ανάπτυξη του κράτους πρόνοιας, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα την ανάγκη η κοινωνική πολιτική να λάβει υπ’ όψιν της τις σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το κράτος πρόνοιας, και να ‘μετασχηματίσει’ τις παλαιές θεωρίες, σε συμφωνία με νέες κατευθύνσεις στην έρευνα. Στο πρώτο μέρος του άρθρου παρουσιάζονται με τρόπο πολύ περιληπτικό και κριτικό ‘κλασικές’ θεωρητικές προσεγγίσεις. Αυτές περιλαμβάνουν την επιρροή της βιομηχανικής ανάπτυξης, των εθνικών αξιών και των εργοδοτών στην ανάπτυξη κοινωνικής πολιτικής, καθώς και τη θεωρία των πόρων εξουσίας και τον ιστορικό θεσμισμό. Περιλαμβάνουν όμως ακόμη τη γενικότερη τάση κατάταξης των κρατών πρόνοιας, η οποία βασίστηκε σε στοιχεία των προαναφερθεισών προσεγγίσεων και εισήγαγε νέες μεταβλητές όπως το φύλο. Το δεύτερο μέρος του άρθρου αφορά σε ισχυρές, σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το κράτος πρόνοιας όπως είναι η μετανάστευση και η αυξανόμενη εθνική ποικιλομορφία, η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και η πρόσφατη κρίση, καθώς και οι μεταβαλλόμενοι ρόλοι των φύλων. Οι προκλήσεις αυτές εγείρουν σημαντικές ερωτήσεις για το πεδίο της κοινωνικής πολιτικής και θέτουν σε δοκιμασία τα όρια παραδοσιακών αντιλήψεων για την κοινωνική πολιτική, προβάλλοντας ταυτόχρονα την ανάγκη για έναν εποικοδομητικό διάλογο ανάμεσα στο παλαιό και σε κάτι νεότερο, το οποίο θα συμπληρώσει το παλαιό. Ο διάλογος αυτός αποτελεί προαπαιτούμενο για τη σοβαρή και σύμφωνα με επιστημονικούς κανόνες διεξαγωγή έρευνας στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής. Η τελευταία ενότητα του άρθρου παρουσιάζει με τρόπο συνοπτικό τα συμπεράσματα.
(EL)
The aim of the present article is to provide the reader with a bird’s-eye view of 'classic' theories concerning welfare state development, whilst also stressing the need for social policy to address current challenges faced by the welfare state, and thus 'transform' old theories in accordance with new research directions. The first part of the article provides a succinct critical examination of 'classic' theoretical approaches. These include industrialism, power resource theory, historical institutionalism, national values, business power, but also the broader trend of classifying welfare states that drew on features of the aforementioned approaches and introduced new variables such as gender. The second part of the article is devoted to powerful contemporary challenges for the welfare state, such as migration and growing ethnic diversity, neoliberal globalization and the recent crisis, as well as changing gender roles. It is argued that these challenges give rise to key questions for the field of social policy and test the limits of traditional assumptions for the welfare state. This part asks for a fruitful dialogue between the old and something newer that is needed to complement it. Such a dialogue is a prerequisite for rigorous and sophisticated social policy research. The article’s concluding section summarizes the findings.
(EN)
