Στην περιοχή της Θάσου, αλπινότυπα ορυκτά φιλοξενούνται εντός διακλάσεων γνευσίων, αμφιβολιτών, Mn-ούχων ασβεστοπυριτικών στρώσεων και σχιστολίθωνκαθώς και μάρμαρων της κατώτερης ενότητας του μεταμορφικού πυρήνα της Ροδόπης. Οι αλπινότυπες διακλάσεις τέμνουν τις μεταμορφικές δομές και συνδέονται στενά με τις διαδικασίες εκταφιασμού του Ροδοπικού συμπλέγματος κατά το Ολιγόκαινο-Μειόκαινο. Οι περισσότερες αλπινότυπες διακλάσεις αναπτύσσονται κατά μήκος μίας μεγάλης ζώνης αποκόλλησης, που διαχωρίζει τους ανώτερους στρωματογραφικά γνεύσιους από τους κατώτερους αμφιβολίτες και μάρμαρα. Το ορυκτολογικό περιεχόμενο των διακλάσεων είναι στενά συνδεδεμένο με την ορυκτολογία των περιβαλλόντων πετρωμάτων. Σε διακλάσεις εντός αμφιβολιτών εμφανίζεται αδουλάριος, αλβίτης, χαλαζίας, τιτανίτης, απατίτης, ακτινόλιθος, χλωρίτης, ασβεστίτης, αιματίτης και ρουτίλιο. Σε διακλάσεις παρα-, ορθογνευσίων και μεταπηγματιτών κρυσταλλώνονται χαλαζίας, αδουλάριος, μοσχοβίτης και αιματίτης, ενώ σε διακλάσεις που αναπτύσσονται εντός σπεσσαρτινικών-πιεμοντιτικών σχιστόλιθων κρυσταλλώνονται χαλαζίας, χλωρίτης, σπεσσαρτίνης, αιματίτης, ρουτήλιο, αλβίτης, επίδοτο και ζιρκόνιο. Τέλος διακλάσεις εντός ασβεστοπυριτικών στρώσεων περιέχουν Mn-ούχο γροσσουλάριο, χαλαζία και Mn-ούχο κλινοζωισίτη. Οι εξαλλοιώσεις που παρατηρούνται στα τοιχώματα των διακλάσεων υποδηλώνουν διαδικασίες u941 .κπλυσης των περιβαλλόντων πετρωμάτων από υδροθερμικά ρευστά. Οι κρύσταλλοι χαλαζία εμφανίζονται με μορφές σκήπτρου, σε πρισματικούς κρυστάλλους διάφορων γενεών να αναπτύσσονται πάνω σε χαλαζίες τύπου Τessin, υποδηλώνοντας πολλαπλά στάδια κρυστάλλωσης και αλλαγή των συνθηκών P-T-t. Η εφαρμογή γεωθερμόμετρου χλωρίτη υποδεικνύει αρχικές θερμοκρασίες σχηματισμού των παραγενέσεων τους 286 έως 366 °C. Οι χαλαζίες τύπου Τessin πιθανότατα δημιουργήθηκαν από ρευστά πλούσια σε CO2 και πιθανόν στη μετάβαση από ένα συμπιεστικό σε εφελκυστικό τεκτονικό καθεστώς. Αντίθετα οι μεταγενέστερες γενεές σκήπτρων υποδεικνύουν συμμετοχή κατερχόμενων μετεωρικών νερών. Η περιοχή μελέτης αντιπροσωπεύει μοναδικό ορυκτολογικό Γεώτοπο. Η γεωλογική-ορυκτολογική αυτή κληρονομιά μπορεί να προστατευθεί μέσω της ίδρυσης ενός Γεωπάρκου που θα συμβάλει επιπλέον και στην προώθηση φιλικής προς το περιβάλλον ανάπτυξης της Θάσου.
(EL)
Alpinotype fissure-minerals in Thasos Island are hosted in gneisses, amphibolites, Mn-rich schists and calc-silicate layers, and marbles of the Carboniferous-Permian Pangeon Unit, which represents the lower tectonostratigraphic unit of the southern Rhodope metamorphic core complex. Alpinotype fissures crosscut metamorphic fabrics and are closely related to the exhumation processes of the core complex during the Oligocene-Miocene. Most mineralized fissures occur close to a major detachment fault, which separates gneisses from marbles and amphibolites. The mineralogy of the alpinotype fissures is closely related to the host rocks: amphibolite-hosted fissures include adularia, albite, quartz, titanite, apatite, actinolite, chlorite, calcite, hematite and rutile. Fissures in para- and orthogneisses- and in metapegmatites are characterized by smoky and clear quartz, adularia, muscovite and hematite. Fissures within spessartite-piemontite schists contain quartz, chlorite, spessartite, hematite, rutile, albite, epidote and traces of zircon. Finally fissures in calc-silicate layers include Mn-grossular, quartz and Mn-clinozoisite. Hydrothermal alteration halos surrounding the fissures may suggest leaching of the wall rocks as a potential mechanism for mineral deposition. Scepter quartz crystals consist of a lower Tessinhabit crystal and several generations of upper prismatic quartz crystals, suggesting several stages of crystallization and changing P-T-x conditions with time. Chlorite geothermometry indicates temperatures of formation in the range between 286 and 366 °C. Tessin habit quartz was deposited from CO2-bearing fluids, probably at the transition from a compressional to an extensional tectonic regime and was later dissolved by meteoric water dominated fluids resulting in the formation of quartz scepters. Oxidizing conditions are indicated by the widespread occurrence of hematite in the mineralization. The studied area represents a unique mineralogical geotope. Its geological-mineralogical heritage should be protected through establishment of a mineralogical-petrological geopark that will also promote sustainable development of the area.
(EN)
Geological Society of Greece
