Οι πυρκαγιές αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για το ευρύτερο περιβάλλον, κοινωνικό και βιοφυσικό, ιδιαίτερα μάλιστα σε Μεσογειακές χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν αθροιστικά την κλιματική αλλαγή σε μεγάλο βαθμό, με ότι αυτή συνεπάγεται (υποβάθμιση εδαφών, ερημοποίηση, έλλειψη υπόγειων υδάτων κ.τ.λ.). Τα μέτρα πρόληψης ενάντια στις πυρκαγιές αποτελούν τα πιο ισχυρά όπλα στην αντιμετώπισή τους, έχοντας παράλληλα και το μικρότερο κόστος σε σχέση με τα μέτρα αντιμετώπισης σε πραγματικό χρόνο φωτιάς και τα μέτρα αποκατάστασης. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί συστήματα πληροφορικής που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη του έργου της διαχείρισης των πυρκαγιών. Υπάρχουν επίσης πολλές εφαρμογές, που προτείνουν διάφορες μεθοδολογίες και παραδείγματα για την έκδοση ‘χαρτών επικινδυνότητας’ στα πλαίσια της πρόληψης της φωτιάς.Στην παρούσα εργασία επιχειρήθηκε η χρήση εργαλείων της χωρικής στατιστικής ανάλυσης σε συνδυασμό με προϋπάρχοντα μοντέλα εκτίμησης πιθανότητας εμφάνισης και εξάπλωσης πυρκαγιάς. Απώτερος σκοπός είναι η εισαγωγή της έννοιας της χωρικής αυτοσυσχέτισης, στον υπολογισμό του κινδύνου πυρκαγιάς. Αναπτύσσεται μια μεθοδολογία εκτίμησης επικινδυνότητας έναρξης και εξάπλωσης βασισμένη σε ανάλυση χωρικών ‘μοτίβων’, τα οποία αναγνωρίζονται από προϋπάρχουσες ή ιστορικές πυρκαγιές. Πραγματοποιείται δηλαδή εκτενής ανάλυση των ιστορικών συμβάντων της περιοχής μελέτης και των καμένων εκτάσεων και εξετάζεται η χωρική συσχέτιση γειτονικών σημείων εμφάνισης και εξάπλωσης των πυρκαγιών. Η παραπάνω ανάλυση αφορά στην περίπτωση της Δυτικής Αττικής και πραγματοποιείται σε βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε για την περίοδο 1987-2008 και στην οποία καταχωρήθηκε η πλειονότητα των στοιχείων που αφορούν στην αντιπυρική προστασία της περιοχής. Δημιουργούνται δύο επιφάνειες α) εκτίμησης πιθανότητας εμφάνισης και β) εκτίμησης πιθανότητας εξάπλωσης πυρκαγιάς για την Δυτική Αττική, βάση μεθόδων Χωρικής Στατιστικής. Οι παράγοντες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην έκβαση της μελέτης και των αποτελεσμάτων είναι καταρχήν τα σημεία ανάφλεξης, οι καμένες εκτάσεις και οι μεταβλητές που εισάγονται στο λογισμικό του Flammap, και κατά δεύτερον το υψομετρικό μοντέλο εδάφους, η σκίαση του εδάφους, αποστάσεις από τους πλησιέστερους δρόμους και τα πυροφυλάκεια και κάποιες συγκεκριμένες χρήσεις γης του CORINE (θαμνώνες, ετερογενείς γεωργικές καλλιέργειες, ελιές, κωνοφόρα δάση, μη αρδευόμενες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, αμπελώνες). Πολλοί περισσότεροι παράγοντες εξετάστηκαν αλλά κρίθηκαν ανεπαρκείς για τη συγκεκριμένη εφαρμογή και αφαιρέθηκαν από το τελικό μοντέλο.Συγκεκριμένη διεργασία ακολουθήθηκε προκειμένου να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία των παραγόντων που συμπεριλήφθηκαν στο μοντέλο λογιστικής παλινδρόμησης σε σχέση με τις καμένες εκτάσεις και το μοντέλο πιθανοτήτων μετάβασης. Αυτό έγινε με κύριο στόχο την αποκάλυψη οποιουδήποτε πιθανού μοτίβου των ανεξάρτητων παραγόντων, μπορεί να ακολουθείται στις περιοχές καμένων εκτάσεων. Δεν βρέθηκε κανένα συγκεκριμένο πρότυπο γεγονός που δείχνει απουσία των εξωγενών μεταβλητών στο μοντέλο πρόβλεψης καμένης έκτασης.Αξιοσημείωτο της παρούσας μελέτης, είναι η δημιουργία ενός γενικότερου μοντέλου εκτίμησης πιθανότητας εμφάνισης, οποιασδήποτε δυαδικής μεταβλητής (1=παρουσία, 0=απουσία), βάσει σημειακών μετρήσεων (παρουσίας), το οποίο εξάγει αποτελέσματα για κάθε σημείο της περιοχής στην οποία εφαρμόζεται. Μπορεί επίσης δυνητικά να συγκεράσει πληροφορίες από άλλες πηγές (στην προκειμένη περίπτωση το Flammap) τα οποία εκφράζονται σαν πιθανότητα.
University of the Aegena
