009/2011
Η σύγχρονη έννοια της διοίκησης γνώσης είναι πλέον ένα αναπόσπαστο κομμάτι των επιχειρηματικών πολιτικών και λειτουργιών, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη και την εξέλιξη των οργανισμών. Ειδικότερα, η συμβολή αυτή εμφανίζεται ως μια σειρά διεργασιών και ενεργειών οι οποίες έχουν στόχο την λήψη, καλλιέργεια και εξέλιξη του διανοητικού κεφαλαίου, των εργαζομένων, των στελεχών, αλλά και της διοίκησης.
Στην παρούσα διδακτορική διατριβή διερευνάται η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής ενός προτύπου υβριδικού μοντέλου διοίκησης γνώσης, χαρακτηριζόμενου ως «Επικοινωνιακός και Γνωσιακός Υποκινητής», προκειμένου να βελτιωθεί η παραγωγικότητα των εργαζομένων, να επιτευχθεί η δημιουργία βάσεων οργανωσιακής μνήμης, να διαχειριστεί η γνώση με αποτελεσματικό τρόπο και να αντιμετωπιστούν τα κενά γνώσης μεταξύ παλαιών και νεοπροσλαμβανόμενων εργαζομένων. Επίσης, με την εφαρμογή του μοντέλου διερευνάται η βελτίωση του δείκτη «Διοίκησης Γνωστικών Κεφαλαίων» και του δείκτη «ικανοποίησης από την εργασία». Το μοντέλο εφαρμόζεται σε μια Ελληνική, δημοσίου δικαίου επιχείρηση, τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων Ελλάδος (Α.Ε.), ο οποίος χρησιμοποιείται ως μελέτη περίπτωσης. Η εφαρμογή του μοντέλου εξελίσσεται σταδιακά σε τέσσερα έτη, ενώ λαμβάνει χώρα σε έξι διαδοχικά στάδια, κάθε ένα από τα οποία αποτελεί από μόνο του ένα μικρό έργο διοίκησης διανοητικών κεφαλαίων με συγκεκριμένη σκοπιμότητα. Τα στάδια αυτά είναι α) η ανάπτυξη καναλιών επικοινωνίας μεταξύ των εργαζομένων, β) η διεξαγωγή συναντήσεων για ανταλλαγή άρρητης γνώσης, γ) τα ενδοεπιχειρησιακά σεμινάρια, δ) η εκπαίδευση εκτός της επιχείρησης, ε) η διοργάνωση εκθέσεων γνώσης και στ) η δημιουργία δεξαμενών γνώσης. Τα αποτελέσματα της έρευνας, υποστηρίζονται από την παγκόσμια ακαδημαϊκή βιβλιογραφία και φανερώνουν μια σαφή θετική επίδραση του μοντέλου στην παραγωγικότητα, τόσο των παλαιών, όσο και των νεοπροσλαμβανόμενων υπαλλήλων. Επιπλέον, παρατηρούνται θετικές μεταβολές σε δείκτες, όπως ο δείκτης διοίκησης γνώσης και ο δείκτης ικανοποίησης από την εργασία. Η διατριβή ολοκληρώνεται με μια σειρά προτάσεων τόσο δομικού, όσο και διαρθρωτικού χαρακτήρα, οι οποίες βασίζονται στα συμπεράσματα της έρευνας και αποσκοπούν στην βελτίωση των επιχειρηματικών διαδικασιών που σχετίζονται με τη γνώση, στη βελτίωση της παραγωγικότητας των εργαζομένων και στο σχεδιασμό και εφαρμογή «μόνιμων» συστημάτων διοίκησης γνωστικών κεφαλαίων στις επιχειρήσεις. Τα οφέλη που προκύπτουν από την παρούσα διδακτορική διατριβή αφορούν α) στην ακαδημαϊκή κοινότητα, η οποία δύναται να συνεχίσει περεταίρω την έρευνα στο συγκεκριμένο ερευνητικό πεδίο ώστε να βελτιώσει το ήδη υπάρχον επιτυχημένο μοντέλο, β) στην κοινωνία, η οποία μέσα από αντίστοιχα προγράμματα διοίκησης γνώσης είναι σε θέση επιτύχει υψηλότερη παραγωγικότητα και ευημερία και γ) στην εθνική οικονομία η οποία μέσα από τα συστήματα διοίκησης γνώσης δύναται να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της.
Η βιβλιοθήκη διαθέτει αντίτυπο της διατριβής σε έντυπη μορφή.
The contemporary concept of Knowledge Management is already an integral part of business operations, contributing in the growth and development of organizations. In particular, this contribution appears as a sequence of processes which aim on the capture, cultivation and growth of the intellectual capital, of the employees, of the executives and of the general management.
In the present thesis, we study the effectiveness of the implementation of a hybrid knowledge management system model, characterized as "Communication and Knowledge Motivator -CKM" on the productivity increase of the workers, on the formulation of a basic organizational memory, on the efficient knowledge management and on the treatment of knowledge gap between old and recently recruited personnel. Moreover, by the implementation of the CKM model we study the knowledge management index and also the job satisfaction improvement. Our model is applied in a Greek public state organization, the Hellenic Railways S.A. which is used as a case study.
The application of the CKM model is evolved in approximately four years, while it takes place in 6 successive steps. Each step is a small knowledge management project itself, with specific intentions. Those steps are a) the build-up of communication channels between employees, b) the organization of frequent get-togethers in order to improve tacit knowledge exchange, c) the in-company seminars d) the training programs organized outside the company, e) the organization of knowledge fairs and f) the design and implementation of knowledge tanks. Results, being supported from the academic literature, indicate that there is a significant positive impact of the CKM model application on each worker's productivity (old and recently hired staff), while a positive impact is also observed on specific indexes, like the knowledge management diagnostic tool and the job satisfaction index.
The present thesis is completed with a series of structural set of proposals which are based on the research conclusions and aim on the improvement of business processes, on the improvement of workers' productivity and also on the creation and implementation of continues and permanent knowledge management system.
The benefits that arise from the present doctoral dissertation concern a) the academic community, which has the ability to continue further the research in this specific field in order to improve the already successful model, b) the society, which through relevant knowledge management programs is in a position to achieve higher productivity and prosperity and c) the national economy, which thorough knowledge management systems can find a way to improve its competitiveness.
Διατριβή (Διδακτορική)--Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2011.
Περιλαμβάνει βιβλιογραφικές αναφορές (σ. 337-348).
University of Macedonia
