Το σχέδιο του δημόσιου γαλλικού σχολείου από την ιδρυσή του, δεν ήταν ποτέ η απλή μετάδοση της θεματικής γνώσης. Το γαλλικό έθνος έπλασε το σχολείο κατ’εικόνα και καθ’ομοίωση και το σχολείο έχει ως βασικό σκοπό την κατασκευή του Κοινού μέσω της διδασκαλίας που παρέχει. Σήμερα, η Γαλλία έχει γίνει πολύ-πολιτισμική και το σχολείο παρέχει εκπαίδευση σε πολυάριθμους πληθυσμούς προερχόμενους από συνεχείς μεταναστεύσεις. Συγκροτημένο για να υπαγάγει το Έτερο στο Όμοιο, το γαλλικό σχολείο σήμερα διαφοροποιεί. Αυτά τα διακυβεύματα αναδύονται σε μία πολυθρησκευτική κοινωνία όπου η παρουσία των μειονοτήτων δεν μπορεί πλέον να θεωρηθεί συγκυριακή. Κάνουμε την υπόθεση ότι η συγκρότηση του Άλλου από το ουδετερόθρησκο σχολείο, αλλά και μέσα σ’αυτό γίνεται από το περιεχόμενο της διδασκαλίας. Ποιά είναι η εικόνα του Εαυτού και ποιά η εικόνα του Άλλου που συγκροτούν τα σχολικά εγχειρίδια; Και πιο ειδικά, ποιές είναι οι αναπαραστάσεις του Ισλάμ που το σχολείο παράγει μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια; Το άρθρο μας βασίζεται σε μια εμπειρική ανάλυση ενός συνόλου αντιπροσωπευτικών σχολικών εγχειριδίων.
(EL)
Le projet de l’école publique française depuis sa création, n’a jamais été la simple transmission de connaissances disciplinaires. La nation française a modelé l’école à son image et l’école a eu pour finalité principale de fabriquer du Commun grâce à ses enseignements. Aujourd’hui, la France est devenue multi-cultuelle et l’école scolarise des publics nombreux issus des migrations successives. Construite pour réduire l’Autre au Même, l’école française altérise aujourd’hui. Ces questions émergent dans une société multiconfessionnelle où la présence des minorités ne peut plus être pensée comme conjoncturelle. Nous faisons l’hypothèse que l’altérisation par l’école laïque et dans l’école laïque passe (aussi) par des contenus d’enseignement. Quelle est l’image de soi et quelle est l’image de l’Autre que construisent les manuels? Et, spécifiquement, quelles sont les représentations de l’islam que l’école produit par les manuels scolaires? Notre article est fondé sur une analyse empirique d’un corpus de manuels significatifs.
(EN)
Le projet de l’école publique française depuis sa création, n’a jamais été la simple transmission de connaissances disciplinaires. La nation française a modelé l’école à son image et l’école a eu pour finalité principale de fabriquer du Commun grâce à ses enseignements. Aujourd’hui, la France est devenue multi-cultuelle et l’école scolarise des publics nombreux issus des migrations successives. Construite pour réduire l’Autre au Même, l’école française altérise aujourd’hui. Ces questions émergent dans une société multiconfessionnelle où la présence des minorités ne peut plus être pensée comme conjoncturelle. Nous faisons l’hypothèse que l’altérisation par l’école laïque et dans l’école laïque passe (aussi) par des contenus d’enseignement. Quelle est l’image de soi et quelle est l’image de l’Autre que construisent les manuels? Et, spécifiquement, quelles sont les représentations de l’islam que l’école produit par les manuels scolaires? Notre article est fondé sur une analyse empirique d’un corpus de manuels significatifs.
(FR)
