Στρατηγική κουλτούρα και εθνική ασφάλεια: η περίπτωση της Ελλάδας
(EL)
Μουρτζίλας, Αντώνιος - Κωνσταντίνος
Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών. Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών. Πολιτικές, Οικονομικές και Διεθνείς Σχέσεις στη Μεσόγειο.
(EL)
Οι διεθνείς σχέσεις είναι η επιστήμη που μελετά τη φύση και τις συνέπειες των αλληλεπιδράσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των κρατών. Για να γίνει αντιληπτό αυτό όμως, είναι απαραίτητη η κατανόηση των αποφάσεων που λαμβάνονται σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ειδικότερα σε ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια. Αυτό αυτόματα συνεπάγει κατανόηση του τρόπου με τον οποίο μια χώρα αντιλαμβάνεται το διεθνές σύστημα, δηλαδή το πως εκλαμβάνει την εξέλιξη του στρατηγικού περιβάλλοντος, τον ρόλο του πολέμου, την φύση των αντιπάλων και των απειλών που προκύπτουν, τις προϋποθέσεις χρήσης βίας, καθώς και την ισχύ της χρήσης βίας σχετικά με την ικανότητα να ελεγχθούν τα αποτελέσματα και να περιορισθούν οι απειλές. Συνεπώς παρατηρούμε ότι είναι καθοριστικής σημασίας η εξέταση και ανάλυση του πρίσματος μέσα από το οποίο αντιλαμβάνεται ένα κράτος το διεθνές σύστημα. Αυτό το φίλτρο αποτελεί την στρατηγική κουλτούρα, το οποία σε συνδυασμό με την προσέγγιση που ακολουθείται σε ζητήματα εθνικής ασφάλειας, μας αποκαλύπτει την στρατηγική συμπεριφορά μίας χώρας. Η υπόθεση εργασίας συνίσταται στην εξακρίβωση του βαθμού αλλά και του τρόπου επιρροής που ασκεί η στρατηγική κουλτούρα στην στρατηγική εθνικής ασφάλειας, δηλαδή στο κατά πόσο υφίσταται αιτιώδης σχέση μεταξύ αυτών των δύο, μέσα από την υιοθέτηση δύο διαφορετικών προσεγγίσεων της ασφάλειας. Σαν εμπειρικό παράδειγμα χρησιμοποιείται η Ελλάδα, από το 1974 μέχρι το 2000. Εξετάζεται δηλαδή αν μια μεταβολή της στρατηγικής κουλτούρας οδηγεί σε μεταβολή της στρατηγικής συμπεριφοράς, μέσω της διεύρυνσης των εναλλακτικών επιλογών που τίθενται για επίλυση των προβλημάτων ασφάλειας.
