Οι επιχειρήσεις μοιάζουν με ζωντανούς οργανισμούς ακολουθώντας τη διαδρομή της δημιουργίας της ανάπτυξης, της ακμής, της παρακμής και του θανάτου. Η νομοτελειακή πορεία τους, από την γέννηση προς τον θάνατο, διαφοροποιείται ποιοτικά και ποσοτικά μέσω της παράτασης των φάσεων της ανάπτυξης και της ακμής. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει, στο μέτρο του δυνατού, να προγραμματίζεται η μελλοντική τους δράση, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα, να εκτιμώνται σωστά και να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά οι κίνδυνοι που τις απειλούν, παράλληλα δε να αξιοποιούνται οι ευκαιρίες που πηγάζουν από το ευρύτερο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον.Η πρόσφατη οικονομική κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο έχει δείξει ότι η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των πάση φύσης δανειζομένων είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη της σταθερότητας του συστήματος και την αποφυγή από μέρους των δανειοληπτών απέναντι στους δανειστές. Οι διοικήσεις των τραπεζών, έχοντας ως γνώμονα τη διατήρηση της σταθερότητας και της συνέχειας των εργασιών τους, έχουν ως στόχο υψηλής προτεραιότητας την εφαρμογή και τη διαρκή εξέλιξη ενός αποτελεσματικού πλαισίου διαχείρισης κινδύνων.Είναι απαραίτητο για τις τράπεζες και τα διάφορα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να είναι σε θέση να αξιολογήσουν και να εκτιμήσουν το πιστωτικό κίνδυνο που διατρέχουν μέσω της παροχής χρηματοδοτήσεων στους δανειζόμενους, - επιχειρήσεις. Η παρούσα εργασία αποτελεί μια ανασκόπηση των διαφόρων μεθοδολογιών, οι οποίες χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση του πιστωτικού κινδύνου των επιχειρήσεων. Κύριοι στόχοι των μεθοδολογιών είναι ο διαχωρισμός των δανειζόμενων σε αξιόπιστους και μη, ο υπολογισμός της πιθανότητας αθέτησης των υποχρεώσεων τους και η ποσοτικοποίηση της ζημιάς σε μια τέτοια περίπτωση.Πριν την ανάλυση των διάφορων μεθόδων εκτίμησης του πιστωτικού κινδύνου σημαντική είναι η αναφορά των κυριότερων σημείων του συμφώνου της Βασιλείας, που περιλαμβάνει την σύνθεση της επιτροπής, τις αιτίες και την αναγκαιότητα που οδήγησαν στη Συνθήκη της Βασιλείας Ι, το Σύμφωνο της Βασιλείας ΙΙ και οι κίνδυνοι που αξιολογούνται σύμφωνα με τη Συνθήκης της Βασιλείας ΙΙ. Στη συνέχεια, αναφέρονται οι κατηγορίες και η διάκριση, με βάση διάφορα κριτήρια, των κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες επιχειρήσεις με ιδιαίτερη ανάλυση του πιστωτικού κινδύνου των επιχειρήσεων, καθώς και ποιες είναι τεχνικές διαχείρισης των κινδύνων και η διαδικασία αντιμετώπισης αυτών.Παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι αριθμοδείκτες, που προκύπτουν από τα στοιχεία των οικονομικών καταστάσεων των επιχειρήσεων και οι οποίοι χρησιμοποιούνται σαν βασικά δεδομένα στα συστήματα και στις μεθόδους – μοντέλα αξιολόγησης και πρόβλεψης του πιστωτικού κινδύνου των επιχειρήσεων. Τα μοντέλα αξιολόγησης βοηθούν στο να προβλεφτεί κατά ποσό μια επιχείρηση είναι θα συνεχίσει να είναι υγιής ή μη και κατά πόσο θα επηρεαστεί η πιστοληπτική της ικανότητα. Λόγο, λοιπόν της σημαντικότητας των μοντέλων αξιολόγησης του πιστωτικού κινδύνου, αναφερόμαστε αναλυτικά στα συστήματα μέτρησης του πιστωτικού κινδύνου των επιχειρήσεων και στο κατά πόσο το καθένα από αυτά μπορεί να μας δώσει αξιόπιστα αποτελέσματα για την βιωσιμότητα της επιχείρησης και στη δυνατότητα της να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της. Τέλος, καταγράφονται τα συμπεράσματα των μεθοδολογιών εκτίμησης του πιστωτικού κινδύνου που αναλύθηκαν στα προηγούμενα κεφάλαια, και αναφέρονται προεκτάσεις εφαρμογής των μεθόδων αυτών τόσο σε επιχειρήσεις όσο και πιστωτικούς οργανισμούς.
Πανεπιστήμιο Αιγαίου
