Ο Roger Cooter ξεκινά το άρθρο του The Turn Of The Body, με μια φράση του Roy Porter το 2001, «η ιστορία του σώματος έγινε το ιστοριογραφικό πιάτο της ημέρας», καταδεικνύοντας το αυξανόμενο ενδιαφέρον που παρατηρήθηκε στα τέλη του 20ου αιώνα για την ιστορία του σώματος. Το σώμα έκτοτε, ως αναλυτική κατηγορία, θεωρήθηκε μείζονος σημασίας, άσκησε σημαντική επίδραση στην ιστορία του φύλου και στην κατανόηση της έμφυλης διαφοράς, χρησίμευσε στην ιστορική μελέτη της σεξουαλικότητας, θεωρήθηκε έννοια που διαμορφώνει αντιλήψεις για την ιδιότητα του πολίτη και την κρατική εξουσία και που περικλείει το ζήτημα της σεξουαλικής βίας και του βιασμού, συνδέθηκε με τις έννοιες της φυλής και της αυτοκρατορίας και τέλος κατέστη πεδίο εγγραφής της εξουσίας και του ιατρικού Λόγου. Από το ευρύ αυτό φάσμα, η παρούσα εργασία επιχειρεί να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα διαμορφώθηκε στο πλαίσιο του Ιατρικού Λόγου, στην Αγγλία της πρώιμης νεοτερικότητας, ειδικότερα στον 17ο – 18ο αιώνα, μέσα από τη μελέτη δύο μορφών «παρεκκλίνουσας» γυναικείας σεξουαλικότητας, την υστερία και τη νυμφομανία. Οι «ασθένειες» έχουν διαφορετικές αφετηρίες ως προς τα αίτια και τα συμπτώματα, εντάσσονται σε διαφορετική ρητορική, εντούτοις κοινό σημείο, το οποίο και ευνοεί τη σύνδεσή τους, αποτελεί η παθολογική λειτουργία της μήτρας ως βασική τους αιτία. Η υγιεινή και η ασθένεια βέβαια δεν σχετίζονται απλώς και μόνο με το ζήτημα της ιατρικής, αλλά άπτονται και των ζητημάτων του φύλου και της σεξουαλικότητας. Το φύλο είναι μια θεμελιώδης αναλυτική κατηγορία κάτω από την οποία βρίσκονται ποικίλες θεματικές, όπως η απόδοση έμφυλων χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων, οι έμφυλοι ρόλοι, οι μηχανισμοί ελέγχου και ο έλεγχος της ανθρώπινης συμπεριφοράς σύμφωνα με τα εκάστοτε κοινωνικά πρότυπα, ενώ η σεξουαλικότητα χρησιμοποιείται αυστηρά υπό την έννοια των πρακτικών και των συζητήσεων που αφορούν στη σεξουαλική επιθυμία και ευχαρίστηση, κάτι το οποίο περικλείει πεδία έρευνας σχετικά με τις ιατρικές πεποιθήσεις περί έμφυλων ρόλων και διαφορών. Ως οδηγός για τη διερεύνηση του παρελθόντος, συγκεκριμένα της νοσηρής γυναικείας σεξουαλικότητας, θα χρησιμοποιηθεί η ιατρική πραγματεία του 17ου αιώνα A briefe discourse of a disease called the Suffocation of the Mother του Edward Jorden, η οποία παρουσιάζει τα αίτια, τις συνέπειες και τη θεραπεία της υστερίας. Είναι σημαντικό έργο διότι μας δίνει τη δυνατότητα να εμβαθύνουμε στις ισχύουσες αντιλήψεις της εποχής περί γυναικείας φυσιολογίας και πως αυτή σχετιζόταν με φαινόμενα που κατά κύριο λόγο αντιμετωπίζονταν υπό το πρίσμα του δαιμονισμού, της μαγείας και της θεϊκής επίκλησης. Σε ένα δεύτερο επίπεδο θα επιχειρηθεί να συνδυαστεί με τη μετέπειτα ανάπτυξη του ιατρικού Λόγου περί νυμφομανίας του 18ου αιώνα. Η νυμφομανία συνδέθηκε επίσης με τη φυσιολογία, αλλά και με τον κοινωνικό περίγυρο, ο οποίος μαζί με την ιατρική, αποτέλεσαν φορείς ελέγχου της ασθένειας και της γυναικείας διαγωγής, επιχείρησαν να εποπτεύουν τη σεξουαλικότητα, καθιστώντας την αντικείμενο ενός ιατρικού Λόγου που επιβεβαίωσε σιωπηρά τους κοινωνικούς κανόνες.
Πανεπιστήμιο Αιγαίου
