Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται το πολυσύνθετο ζήτημα της διαγενεακής μεταβίβασης της αποστέρησης και της ελλειμματικότητας. Βασικοί αιτιώδεις μηχανισμοί μεταβίβασης της αποστέρησης συνιστούν οι θεσμοί της οικογένειας και της εκπαίδευσης. Έτσι λοιπόν, και ερευνητικά, για να καταστεί η διαγενεακή μεταβίβαση της ελλειμματικότητας μετρήσιμη ή έστω για να εκτιμηθεί, αξιοποιείται συχνά ο δείκτης της διαγενεακής κοινωνικής κινητικότητας, με επιμέρους βασικούς άξονες την εκπαιδευτική και επαγγελματική κινητικότητα.
Σύμφωνα με το παραπάνω, επιχειρήθηκε η διερεύνηση του δείκτη της διαγενεακής κοινωνικής κινητικότητας στην ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων εν έτει 2019, που σκοπό έχει, με γνώμονα τους επιμέρους άξονες, να επαληθεύσει ή μη την ερευνητική υπόθεση: Το χαμηλό κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο αναμένεται να μεταβιβάζεται από τη μία γενιά στην άλλη, σε εύρος τριών γενεών (διαγενεακά). Αξιοποιώντας την «στρωματοποιημένη τυχαία δειγματοληψία», ο ερευνητικός πληθυσμός των Καλαβρύτων διαιρέθηκε σε 31 επιμέρους υποπληθυσμούς ή στρώματα, με βάση τον τόπο κατοικίας των ατόμων (τοπικές κοινότητες Καλαβρύτων), που συνιστά και το κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ των υποπληθυσμών. Εν συνεχεία, με χρήση δειγματοληψίας χωρίς πιθανότητα επιλέχθηκε ένα δείγμα από κάθε υποπληθυσμό ξεχωριστά, με ποσοστό αντιπροσωπευτικότητας ανά υποπληθυσμό ένα προς εκατό, με το τελικό δείγμα να ανέρχεται έτσι σε αυτό των 65 οικογενειών.
Ως μέθοδος για την ερευνητική διαδικασία αξιοποιήθηκε η μελέτη περίπτωσης για μία κοινωνική ομάδα, ενώ ως μεθοδολογικό εργαλείο η συνέντευξη υπό την ημιδομημένη μορφή της. Κατά τη συνέντευξη, τα 65 ερωτώμενα υποκείμενα (γόνοι τρίτης γενεάς) κλήθηκαν να δομήσουν, απαντώντας σε ερωτήσεις, το γενεαλογικό τους δέντρο με στοιχεία εκπαιδευτικού και επαγγελματικού χαρακτήρα, που αφορούσαν τα ίδια αλλά και τις δύο προηγούμενες γενεές αυτών, μητροπλευρικά όπως και πατροπλευρικά.
Έπειτα, οι γενεαλογικοί πίνακες που δομήθηκαν, αναλύθηκαν ποσοτικά και ποιοτικά και ερμηνεύθηκαν με τη χρήση σταθμισμένων εργαλείων στο δείγμα.
Εν κατακλείδι, η ερευνητική υπόθεση επιβεβαιώθηκε, καθώς το οικονομικό και κοινωνικό κεφάλαιο μεταβιβάζεται υπό την μορφή διαγενεακά μεταβιβαζόμενων παραγόντων στους γόνους την επόμενης γενεάς, σε εύρος τριών γενεών στις 55 από τις 65 οικογένειες που ερευνήθηκαν. Παρόλο που η εκπαιδευτική κινητικότητα στους γενεαλογικούς πίνακες παρατηρήθηκε να καταλαμβάνει ανοδική πορεία, η επαγγελματική φάνηκε να διατηρείται σταθερή ανάμεσα στις γενεές στις περισσότερες περιπτώσεις, βασικά συμπεράσματα που ερμηνεύονται, ωστόσο, εκτενώς
στην μελέτη.
(EL)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
