Εισαγωγή: Ο όρος καρδιονεφρικό σύνδρομο (ΚΝΣ) αναφέρεται σε ένα
φάσμα διαταραχών στις οποίες η σχέση της καρδιάς και του νεφρού είναι τόσο
αλληλένδετη ώστε η δυσλειτουργία του ενός οργάνου να μπορεί να προκαλέσει
δυσλειτουργία του άλλου. Σχετίζεται με αυξημένα ποσοστά θνητότητας,
θνησιμότητας και επανανοσηλειών. Έχουν αναφερθεί στη βιβλιογραφία διάφοροι
δείκτες δυσμενούς έκβασης του συνδρόμου όπως η αντίσταση στα διουρητικά και η
αναιμία.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η διερεύνηση και
ταυτοποίηση ορισμένων κλινικών και εργαστηριακών δεικτών που επηρεάζουν την
έκβαση των ασθενών με ΚΝΣ.
Υλικό και Μέθοδος: Πρόκειται για συγχρονική μελέτη παρατήρησης με
δειγματοληψία ευκολίας. Το δείγμα αποτέλεσαν 100 ασθενείς με καρδιονεφρικό
σύνδρομο οι οποίοι νοσηλεύτηκαν στο Νεφρολογικό Τμήμα και στις Καρδιολογικές
Κλινικές στο Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας-Πειραιά από τον Απρίλιο του 2021 έως τον
Νοέμβριο του 2021. Όλοι οι συμμετέχοντες πληρούσαν τα κριτήρια για τον ορισμό
του καρδιονεφρικού συνδρόμου σύμφωνα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία ενώ από
τη μελέτη αποκλείστηκαν ασθενείς με ΚΝΣ τύπου 5 και ασθενείς οι οποίοι
υποβάλλονταν σε πρόγραμμα εξωνεφρικής κάθαρσης. Ορισμένα στοιχεία τα οποία
συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη ήταν η νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας
(ΜΕΘ), η χρήση μεθόδου εξωνεφρικής κάθαρσης (αιμοκάθαρση) και η ανάγκη για
νεφρολογική παρέμβαση. Επιπλέον, σημειώθηκαν πληροφορίες από το ιατρικό
ιστορικό τους και τον κλινικοεργαστηριακό έλεγχο που διενεργήθηκε κατά τη
νοσηλεία. Σαν σύνθετο καταληκτικό σημείο ορίστηκε η βελτίωση της
κλινικοεργαστηριακής εικόνας, και ο θάνατος ή η ένταξη σε εξωνεφρική κάθαρση.
Αποτελέσματα: Οι ασθενείς ταξινομήθηκαν σε 2 κατηγορίες με βάση το
σύνθετο καταληκτικό σημείο. Η ομάδα 1 περιλάμβανε όσους βελτιώθηκαν
κλινικοεργαστηριακά και η ομάδα 2 όσους κατέληξαν ή εντάχθηκαν σε πρόγραμμα
εξωνεφρικής κάθαρσης. Οι ασθενείς της ομάδας 2 χρησιμοποιούσαν λιγότερο
συχνά αναστολείς του άξονα ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης (p=0,003) ενώ
εμφάνιζαν πιο συχνά ολιγουρία/ανουρία (p<0,001). Επίσης, σύμφωνα με τον
εργαστηριακό έλεγχο είχαν πιο χαμηλές τιμές αιμοσφαιρίνης (p=0,001), αλβουμίνης
63
(p=0,002) και 25(ΟΗ)VitD (p=0,020). Επιπλέον, είχαν πιο αυξημένες τιμές
φωσφόρου (p<0,001), καλίου (p=0,037) και παραθορμόνης (p=0,001). Έπειτα από
πολυπαραγοντική ανάλυση παλινδρόμησης, η χαμηλή τιμή 25(ΟΗ)VitD (p=0,034)
και η μη χρήση αναστολέων του άξονα (p=0,004) ήταν ανεξάρτητοι προγνωστικοί
δείκτες θανάτου ή ένταξης σε πρόγραμμα εξωνεφρικής κάθαρσης. Τέλος ο λόγος
25(ΟΗ)VitD/PTH ήταν ο πιο αξιόπιστος προγνωστικός δείκτης του σύνθετου
καταληκτικού σημείου (ευαισθησία: 79,4%, ειδικότητα: 70,4%).
Συμπεράσματα: H μη χρήση αναστολέων του άξονα, η υψηλή τιμή
παραθορμόνης, η χαμηλή 25(ΟΗ)VitD και ο χαμηλός λόγος 25(ΟΗ)VitD/PTH
συσχετίστηκαν με πτωχή πρόγνωση σε νοσηλευόμενους ασθενείς με
καρδιονεφρικό σύνδρομο.
(EL)
Introduction: The Cardiorenal syndrome can be generally defined as a
pathophysiologic disorder of the heart and kidneys, whereby acute or chronic
dysfunction in one organ may induce acute or chronic dysfunction in the other organ.
It is characterized by high morbidity, mortality and frequent hospitalizations. Several
factors have been associated with poor outcome such as anemia and diuretic
resistance.
Objective: The evaluation of prognostic role of risk factors and biomarkers
in patients hospitalized for cardiorenal syndrome
Methods: In this observational cohort study, 100 patients hospitalized for
cardiorenal syndrome were recruited. The exclusion criteria were dialysis
dependence and cardiorenal syndrome type 5. Socio-demographic characteristics
and a personal medical history were recorded upon admission while an array of
blood markers was measured. Moreover, a cardiac ultrasound was performed. The
need for nephrologist consultation and urgent hemodialysis session as well as the
hospitalization in the Intensive Care Unit were also recorded. The endpoint of
interest was a composite of death or dialysis dependence at discharge.
Results: Patients were classified into two groups. Group 1 involved the
patients whose medical condition improved while Group 2 involved all the patients
who died or became dialysis-dependent at discharge. Group 2 patients used reninangiotensin-aldosterone system (RAAS) blockers less often (p=0,003) and more
frequently presented with oliguria/anuria (p<0,001). Moreover, group 2 patients had
lower hemoglobin (p=0,001), serum albumin (p=0,002) and 25(OH)VitD (p=0,020).
Serum potassium (p=0,037), phosphate (p<0,001), and parathyroid hormone
(p=0,001) were higher in Group 2. In a multivariate regression analysis, lack of prior
RAAS blocker use (p=0,004) and lower 25(OH)VitD levels (p=0,034) were
independently associated with an increased risk of death or dialysis dependence.
25(OH)VitD/ PTH ratio was the most accurate predictor of the composite endpoint
(sensitivity: 79.4%, specificity: 70.4%).
65
Conclusion: Low 25(OH)VitD levels, low PTH levels, low 25(OH)VitD/ PTH
ratio and lack of prior RAAS blockers use were associated with poor prognosis in
patients hospitalized for cardiorenal syndrome.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
