Ο Κορινθιακός Κόλπος αποτελεί ένα φυσικό εργαστήριο για την εκτέλεση μικροσεισμικών μελετών. Η εκδήλωση ισχυρών και καταστρεπτικών σεισμών από την αρχαιότητα έχει συμβάλλει σημαντικά στην διαμόρφωση των πολιτισμικών και οικονομικών συνθηκών στην περιοχή. Συνεπώς, η μελέτη των σεισμικών διεργασιών είναι μείζονος σημασίας. Η σεισμικότητα στον Δ. Κορινθιακό Κόλπο έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης διαφόρων σεισμολογικών τομέων. Στην περιοχή επικρατούν τεκτονικές δομές που ακολουθούν διευθύνσεις περίπου ΔΒΔ-ΑΝΑ, κάθετα στην διεύθυνση διάνοιξης του κόλπου. Στο νότιο τμήμα, οι δομές αυτές κλίνουν προς τα βόρεια, ενώ στο βόρειο κλίνουν προς τα νότια, δημιουργώντας έτσι μία δομή τάφρου. Τα παραπάνω ιδιαίτερα σεισμοτεκτονικά χαρακτηριστικά έχουν οδηγήσει στην μακρόχρονη επένδυση σεισμολογικών ερευνητικών ομάδων στην παρακολούθηση της περιοχής, με την εγκατάσταση πυκνών σεισμολογικών δικτύων. Συγκεκριμένα, ελληνικοί και γαλλικοί φορείς έχουν προέβη από την δεκαετία του 2000 στην εγκατάσταση σταθμών ευρέος φάσματος, συστοιχιών και εντός γεωτρήσεων. Τα παραπάνω όργανα συμβάλλουν στο Ενιαίο Εθνικό Δίκτυο Σεισμογράφων (ΕΕΔΣ) και στο Corinth Rift Laboratory Network (CRLN), παρέχοντας συνεχόμενη ροή δεδομένων, παράγοντας ο οποίος καθίσταται εξαιρετικής σημασίας για την ολοκληρωμένη μελέτη της σεισμικότητας στην περιοχή. Στις 30/03/2019, εκδηλώθηκε ισχυρός σεισμός τοπικού μεγέθους ML=5.2 στην περιοχή 21 km ΑΝΑ του Αιγίου, ο οποίος έγινε ιδιαίτερα αισθητός.
Η σχάση εγκαρσίων κυμάτων αποτελεί πολύτιμο εργαλείο στον προσδιορισμό της κατάστασης των συγκεντρωμένων τάσεων σε όγκο πετρώματος. Έχει συνδεθεί διαχρονικά με την προπαρασκευαστική περίοδο πριν την εκδήλωση μίας ισχυρής σεισμικής δόνησης, καθώς μπορεί να αντιπροσωπεύσει την συγκέντρωση ή απελευθέρωση τάσεων, μέσω της παρακολούθησης της γεωμετρίας και πυκνότητας των μικρορωγμών στον ανώτερο φλοιό. Η μελέτη αυτή γίνεται με την μέτρηση της γωνίας πόλωσης του ταχέος εγκαρσίου κύματος και της χρονικής καθυστέρησης της άφιξης του βραδέος.
Κατά την παρούσα μελέτη αναλύθηκαν σεισμοί οι οποίοι καταγράφηκαν από πέντε (5) σταθμούς των δικτύων ΕΕΔΣ και CRLN (AGRP, EFP, KALE, MG00 και ZIRI). Εφαρμόσθηκε το κριτήριο του παραθύρου του εγκαρσίου κύματος, ώστε η γωνία ανάδυσης να είναι μικρότερη των 45⁰ για να αποφευχθούν δευτερεύουσες αφίξεις.
Προσδιορίσθηκαν συνολικά 123 ζεύγη παραμέτρων, με αποδεκτή ποιότητα μέτρησης. Παρατηρήθηκε η ύπαρξη ενός ανισοτροπικού στρώματος στον Δ. Κορινθιακό Κόλπο, με γενική διεύθυνση των μικρορωγμών παράλληλη σε εκείνη των τοπικών συστημάτων ρηγμάτων. Το αποτέλεσμα αυτό συμφωνεί με τα συμπεράσματα παλαιότερων μελετών στην περιοχή. Οι χρονικές καθυστερήσεις κανονικοποιήθηκαν σύμφωνα με την υποκεντρική απόσταση του κάθε σεισμού, ώστε να αφαιρεθεί η επίδραση της διαδρομής στο ανισοτροπικό μέσο. Παρατηρήθηκε πιθανή αύξηση των χρονικών καθυστερήσεων και, κατά συνέπεια, των τάσεων πριν την εκδήλωση του ισχυρού σεισμού στον σταθμό CL.MG00.
(EL)
The Gulf of Corinth is a natural laboratory for conducting seismological studies. The occurrence of strong and destructive earthquakes since antiquity contributes significantly to shaping the local cultural and financial human activity. Seismicity in the Western Gulf of Corinth has been the focus of several studies. In the region, tectonic structures predominantly strike WNW-ESE, followed by a NE-SW extension. Thus, the Gulf of Corinth has the characteristics of a graben. Dense seismological networks have been deployed in the area for decades, to monitor the wealth of seismic events. Local stations of both the Hellenic Unified Seismic Network (HUSN) and the Corinth Rift Laboratory Network (CRLN) are commonly used in seismological studies. On 30/03/2019, a strong ML=5.2 earthquake struck the area, being felt by the local population. Such an event is not common the Gulf of Corinth, where seismicity is mainly expressed with swarms.
Shear-wave splitting is a valuable tool in determining the state of accumulated stresses in a rock volume. It has been linked to a preparatory period of activity that precedes a strong shock, as it can represent processes of stress accumulation and relaxation. Shear-wave splitting can monitor changes of fluid-filled microcracks in the upper crust, relating to their geometry and density. Such studies are being conducted by examining the angle of polarization of the fast shear-wave and the time-delay of the arrival of the slow shear-wave.
During the current study, recordings from five local stations of HUSN (EFP, KALE) and CLRN (AGRP, MG00, ZIRI) were analyzed for shear-wave splitting. A shear-wave window of 45⁰ was applied to avoid contamination from secondary phases.
A total of 123 pairs of splitting parameters were determined. The average polarization directions follow the faults and tectonic structures of the gulf and, by extension, the maximum horizontal compressive stress component, insinuating the application of the Anisotropic Poro-Elasticity (APE) model. Moreover, 3-month long steady increase of normalized time-delays was observed before the occurrence of the 30/03/2019 ML=5.2 event.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
