Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν η μελέτη του έργου του ζωγράφου και χαράκτη Άγγελου Θεοδωρόπουλου. Ξεκινήσαμε ερευνώντας στο Ληξιαρχείο Αθηνών τα βιογραφικά του στοιχεία, για να εξακριβώσουμε τη χρονολογία γέννησής του. Συνεχίσαμε με τις σπουδές του στο Λεόντειο Λύκειο και στη Σχολή Καλών Τεχνών για να δούμε τις επιδράσεις που δέχτηκε από τους καθηγητές του και να διαπιστώσουμε την εξέλιξή του στη συνέχεια. Έτσι δείξαμε ότι το έργο του είναι πολύ μεγάλο και καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα στο χώρο των εικαστικών τεχνών: χαρακτικά, μονοτυπίες, έργα ζωγραφικά, εικονογραφήσεις βιβλίων, σκίτσα και γελοιογραφίες σε εφημερίδες. Δείξαμε ότι δικαίως ο Θεοδωρόπουλος ανήκει σήμερα στους πρωτοπόρους της χαρακτικής.
Στα γελοιογραφίες δείξαμε ότι τα ιστορικά γεγονότα της εποχής, ελληνικά και διεθνή, εμπνέουν το Θεοδωρόπουλο και συνεπώς αυτές είναι συνυφασμένες με την εποχή τους και τη σχολιάζουν. Αναφορά π.χ. στην εκλογική νίκη του Ελευθερίου Βενιζέλου στις 12-8-1910. Οι γελοιογραφίες δημοσιεύονται σε περιοδικά και εφημερίδες της εποχής του. Το γεγονός αυτό δείχνει μια άμεση αποδοχή του έργου στην εποχή του.
Μελετήσαμε και σχολιάσαμε τις εικονογραφήσεις βιβλίων. Πρόκειται για το έργο Θλιμμένοι θεοί. Εντυπώσεις από το Παρίσι του Κώστα Αθάνατου, το Φως που καίει του Κώστα Βάρναλη, τις Δύο Αγάπες του Νίκου Βέλμου, τα Θεία Δώρα του Ζαχαρία Παπαντωνίου. Ασφαλώς η συνεισφορά του στον τομέα αυτό έχει τη δική της σημασία για το μελετητή του έργου του.
Στη συνέχεια ασχοληθήκαμε με τον κύριο όγκο του έργου του που είναι τα χαρακτικά. Δείξαμε ότι ασχολήθηκε με όλα τα είδη της χαρακτικής και έκανε α) ξυλογραφίες β) χαλκογραφίες. Στις ξυλογραφίες χρησιμοποίησε ορθό και πλάγιο ξύλο, όπου μελέτησε τις φωτοσκιάσεις και την εσωτερική δομή του χώρου.
Στις χαλκογραφίες χρησιμοποίησε όλες τις τεχνικές. Δείξαμε ότι οι θεματικές του καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα: νεκρές φύσεις, τοπία, νησιώτικα τοπία, πορτρέτα, γυμνά. Δείξαμε ακόμη ότι η διαφορετική, κάθε φορά τεχνική, δίνει διαφορετικό αισθητικό αποτέλεσμα. Διαπιστώσαμε ότι και εδώ η εποχή δεν τον αφήνει ανεπηρέαστο. Ο πόλεμος, η κατοχή, η πείνα καταγράφονται στα έργα του.
Από πλευράς τεχνικής διαπιστώσαμε και δείξαμε στην παρούσα διατριβή ότι ο Θεοδωρόπουλος μελέτησε όλους τους μεγάλους ζωγράφους, Έλληνες και ξένους (Παρθένη, Μαλέα, Μπουζιάνη, Cézanne, Mattisse, Ingres, Munch, Kirchener), αλλά και τους ευρύτερα ανανεωτές της τέχνης, όπως ο Le Corbusier. Επομένως η ευρυμάθειά του είναι ένα στοιχείο που φιλοδοξήσαμε να αναδείξουμε.
Αφουγκράστηκε λοιπόν όλα τα νέα ρεύματα στην Ευρώπη: του ιμπρεσιονισμού, εξπρεσιονισμού, κυβισμού, φωβισμού και αφομοίωσε και χρησιμοποίησε τα νέα στοιχεία στο έργο του.
Δείξαμε στην παρούσα διατριβή ότι τελικά ο Θεοδωρόπουλος δημιουργεί ένα εικαστικό σύμπαν, το οποίο παραπέμπει και συνυφαίνεται με την ιστορία, την παράδοση, το Ελληνικό και ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Αυτή η σύζευξη Ελληνικού και Ευρωπαϊκού είναι ένα από τα στοιχεία εκείνα που παρουσιάζονται στην παρούσα διατριβή.
Εμείς, προκειμένου να μελετήσουμε το έργο του Άγγελου Θεοδωρόπουλου, χρησιμοποιήσαμε τα εργαλεία του δομικού εγχειρήματος.
(EL)
The purpose of this PhD dissertation was to study the work of painter and engraver Angelos Theodoropoulos. We started researching biographical details in Athens registry to verify the date of birth. We continued with his studies in Leonteio Lyceum and at the school of Fine Arts to see the influences he had received from his professors and see how he evolved later. So, we have shown that the project is very large and covers a wide spectrum in the field of Visual Arts: engravings, Monotypes, paintings, book illustrations, sketches and cartoons in newspapers. We have rightly pointed out that Theodoropoulos belongs today to the pioneers of engraving.
We realized that Theodoropoulos inspired by the historical events of his era, Greek and International, and therefore these are intertwined with their time and comment. For example, the reference in Eleftherios Venizelos’ electoral victory at 12-8-1910. This indicates a direct acceptance of the project in its era.
We studied and commented book illustrations. These are the work of Thlimenoi Theoi entiposeis apo to Parisi, by Kostas Athanatos, Dyo Agapes by Nikos Velmos, Ta Theia Dora by Zacharias Papantoniou. Of course, his contribution to this field has its own significance for the designer of his work.
Then we worked with the main volume of his work which are the engravings. We showed that he was dealt with all kinds of engraving and did a) woodcuts b) engravings. At woodcuts used right and oblique wood, where he studied the shadings and the internal structure of the site.
In the engravings he used all the techniques. Theodoropoulos’ thematic area covers a wide range: still lifes, landscapes, island landscapes, portraits, nudes. Through the analysis we realized that different, each time technique, gives a different aesthetic result. We have noticed that here again the era does not leave him unaffected. The war, the occupation, the famine recorded in his works.
From the technical point of view, it became clear that Theodoropoulos studied all major painters, Greeks and foreigners (Parthenis, Maleas, Bouzianis, Cézanne, Mattisse, Ingres, Munch, Kirchener), but also Le Corbusier another revitalizer of art. Therefore, his broad knowledge is an item you have to highlight. It became clear through the analysis that Theodoropoulos impressed all the new trends in Europe: Impressionism, Expressionism, Cubism, Fauvism and he assimilated and he used the new elements in his work. We showed in this thesis that eventually Theodoropoulos creates a pictorial universe, which refers and intertwined with the history, the tradition, the Greek and European mainstream. This conjugation of Greek and European is one of the elements presented in this thesis. We, in order to study the work of Angelos Theodoropoulos, we used the tools of construction project.
(EN)
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
