Η εκπαιδευτική αλλαγή παραμένει πάντα ένα αίτημα στην Ελλάδα, ιδίως σε ότι έχει σχέση με το σχολείο. Το άρθρο αυτό εξετάζει το θέμα στο επίπεδο της σχολικής τάξης, θεωρώντας ότι εκεί είναι ο τόπος που θα κριθεί αν μια μεταβολή των συνθηκών αποτελεί ή όχι αλλαγή. Η προσέγγιση της αλλαγής γίνεται με συστημικό τρόπο, που συνδέει το σχολείο ως οργανισμό με τον εκπαιδευτικό ως υποκείμενο της αλλαγής, καθώς και την οργανωτική με την ατομική αλλαγή. Αφού προσδιορισθεί το θεωρητικό περίγραμμα της διαδικασίας αλλαγής, παρουσιάζονται δυο έρευνες που επικεντρώνονται στην ατομική αλλαγή στο πλαίσιο της μεταβολής του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος από την παραδοσιακή στη συνεργατική παιδαγωγική μορφή. Οι έρευνες αυτές έχουν την ιδιαιτερότητα ότι η μια επιχειρεί σε πραγματικό και η άλλη σε εικονικό εκπαιδευτικό περιβάλλον. Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι πειραματικές παρεμβάσεις σε εικονικό περιβάλλον, σε συνδυασμό με δραστηριότητες αναστοχασμού και κοινωνικής αλληλεπίδρασης, μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην πραγματοποίηση μιας εκπαιδευτικής αλλαγής σε ατομικό επίπεδο. Σ’ αυτή τη διαδικασία, σημαντική θέση κατέχει η σχέση με το χώρο, επειδή ο χώρος προσφέρει το υλικό πλαίσιο για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων μέσα από τις οποίες αναπτύσσεται μια διαδικασία αλλαγής. Τέλος, προκύπτει ότι είναι σημαντικό να υπάρχει ένας μηχανισμός αλλαγής που να επιχειρεί ταυτόχρονα σε οργανωτικό και ατομικό επίπεδο, με τρόπο που να συνδέει την έρευνα, την επιμόρφωση και τις πειραματικές παρεμβάσεις στο εκπαιδευτικό περιβάλλον.
(EL)
Le changement éducatif constitue toujours une demande en Grèce, surtout pour ce qui concerne l’école elle-même. Cet article examine ce sujet au niveau de la classe scolaire, considérant que c’est là que se situe le lieu où sera évalué si un changement de conditions correspond ou non à un vrai changement. L’approche du changement est faite dans un contexte systémique, qui relie l’école en tant qu’organisation avec l’enseignant en tant qu’acteur du changement, ainsi que le changement organisationnel avec le changement individuel.
Après avoir mis en place un contexte théorique du processus de changement, sont présentées deux enquêtes qui se centrent sur le changement individuel qui fait passer l’école d’un état traditionnel à un état coopératif. Ces enquêtes ont la particularité que l’une se situe dans un environnement réel, tandis que l’autre dans un environnement virtuel. L’analyse des données a montré que les interventions-pilotes dans un environnement virtuel, en rapport avec des activités de réflexivité et d interaction sociale, peuvent contribuer de manière efficace à la réalisation d’un changement individuel éducatif. Au sein de ce processus, le rapport à l’espace occupe une place importante, puisque l’espace délimite le développement des activités par le biais desquelles se développe un processus de changement. Finalement, il en résulte qu’il est important d’avoir un dispositif de changement qui puisse opérer simultanément au niveau organisationnel et individuel, d’une manière telle qui relie la recherche, la formation et les expériences pilotes en milieu éducatif.
(FR)
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
